ΕΓΓΡΑΦΟ – ΒΟΜΒΑ “ΕΒΓΑΛΕ” Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΙΓΝΑΤΙΟΥ: ΤΟ ΚΑΘΑΡΜΑ Ο ΚΙΣΙΝΓΚΕΡ ΕΚΑΝΕ ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΕΜΠΑΡΓΚΟ ΟΠΛΩΝ!

…ΕΜΠΑΡΓΚΟ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙ ΝΑ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΜΕ ΜΠΡΟΣΤΑΡΗ ΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΙΑΚΩΒΟ (που κάποιοι έμμισθοι ελληνόφωνοι ρουφιάνοι τον αποκαλούσαν “CIAκωβο.)

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟΝ

Τη Δευτέρα, 10 Μαρτίου του 1975, έγινε μία σημαντική και ταυτόχρονα μοιραία (γιά την Κύπρο) συνάντηση στο γραφείο του τότε υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, στην Αγκυρα. Ξεκίνησε στις 5:20 το απόγευμα και ολοκληρώθηκε στις 6:30. Πρωταγωνιστής στη συνάντηση εκείνη ήταν ο τότε υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Χένρι Κίσιγκερ,

ο οποίος είχε στο «μενού» δύο θέματα: το Κυπριακό και τη διακοπή της αμερικανικής βοήθειας προς την Τουρκία.

Ο Κίσιγκερ δεν κρύβεται καθόλου και συνομωτεί ανοικτά με τους Τούρκους συνομιλητές του εναντίον της Κύπρου για την επιβολή της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.

Η συνομιλία περιέχεται σε έγγραφο που αποχαρακτηρίστηκε από ομάδα ερευνητών, μέσω του Freedom of Information Act (FOIA) και ΔΕΝ περιλαμβάνεται στα επίσημα αρχεία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι όλα τα έγγραφα, που είναι προσβάσιμα για τους κοινούς ερευνητές, παρουσιάζουν μία θετική εικόνα των ΗΠΑ στην κρίση του 1974 και γίνεται προσπάθεια ωραιοποίησης του ρόλου του Κίσιγκερ. Τα έγγραφα που αποκτήθηκαν με άλλους (νόμιμους) τρόπους δείχνουν την πραγματική εικόνα.

Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αφιερώνει αρνητικά σχόλια στο σχετικό νόμο (FOIA) ως να προβλέπει ότι πολλά χρόνια μετά –το έγγραφο ευρέθη μετά από 35 έτη- θα αποκαλυφθεί ο αισχρός ρόλος του στο Κυπριακό από τις δυνατότητες που δίνει ο νόμος στους ερευνητές. Αναφέρει:

“Πριν από το Νόμο για την Ελευθερία στην Πληροφόρηση, συνήθιζα να λέω σε συνεδριάσεις ότι «την παρανομία την κάνουμε αμέσως. Η παραβίαση του συντάγματος παίρνει λίγο περισσότερο [γέλια]. Όμως, μετά το Νόμο για την Ελευθερία στη Πληροφόρηση, φοβάμαι να λέω παρόμοια πράγματα”.

Ακολουθεί η μετάφραση του αποχαρακτηρισμένου απόρρητου εγγράφου του Λευκού Οίκου, το οποίο η ομάδα των ερευνητών θεωρεί ως το τρίτο πιό σημαντικό στοιχείο –μετά το χάρτη και το έγγραφο Σόνενφελτ για την Αμμόχωστο- που αποκαλύπτει το ρόλο της Αμερικής στα τραγικά γεγονότα του μαύρου εκείνου Ιούλη:

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ (Memorandum of Conversation)

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ: (Από Τουρκία): Μελίχ Εσενμπέλ, Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Σουκρού Ελεκντάγκ, Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εξωτερικών,  Νετσέντ Τεζέλ, Γενικός Διευθυντής Πολιτικών Υποθέσεων, Ερτσουμέντ Γιαβουζάλπ, Γενικός Διευθυντής Αμοιβαίας Ασφάλειας,  Ετσμέλ Μπαρούτσου, Διευθυντής Κυπριακών και Ελληνικών Υποθέσεων. (Από ΗΠΑ): Δρ. Χένρι Κίσινγκερ, Υπουργός Εξωτερικών και Βοηθός του Προέδρου για τις Υποθέσεις Εθνικής Ασφάλειας, Πρέσβης Γουίλιαμ Μακόμπερ, Πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Τουρκία, Τζόζεφ Σίσκο, Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών για τις Πολιτικές Υποθέσεις, Άρθουρ Χάρτμαν, Υφυπουργός Εξωτερικών για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις, Πίτερ Γ. Ρόντμαν, του Εθνικού Συμβουλίου Ασφάλειας

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΚΑΙ ΩΡΑ:  Δευτέρα, 10 Μαρτίου 1975, 5:20 – 6:30 μ.μ.

ΤΟΠΟΣ: Γραφείο του Υπουργού Εξωτερικών, Άγκυρα, Τουρκία

ΘΕΜΑΤΑ: Διακοπή βοήθειας, Κύπρος

Εσενμπέλ: Εδώ ήταν κάποτε η αίθουσα συνεδριάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου. Τώρα, υπάρχει μια μεγαλύτερη στον κάτω όροφο. [Επιτρέπεται στους φωτογράφους να μπουν μέσα].             Στην Άγκυρα υπάρχουν έξι εφημερίδες.

Εσενμπέλ (συνεχίζει): Ναι. Λοιπόν, σας καλωσορίζω στην Άγκυρα, κύριε Υπουργέ. Σχεδιάζαμε εδώ και πολύ καιρό αυτή την επίσκεψη. Ελπίζαμε ότι θα καταφέρνατε να έλθετε. Είναι χρήσιμο να ανταλλάξουμε απόψεις, ώστε να γνωρίζουμε πού βρισκόμαστε σε αυτά τα δυο θέματα – το ζήτημα της στρατιωτικής βοήθειας και τη συνάντησή σας με τον Μπίτσιο.

Κίσινγκερ: Κύριε Υπουργέ των Εξωτερικών, θέλω να σας εκφράσω την εκτίμησή μου επειδή με δεχτήκατε, πρώτον, σε τόσο σύντομο διάστημα και, δεύτερον σε μια περίοδο που δεν είναι εύκολη για τις σχέσεις μας, καθώς το Κογκρέσο των ΗΠΑ προέβη σε μια ενέργεια η οποία είναι εντελώς λανθασμένη και με την οποία διαφωνούμε απόλυτα. Το εκτιμάω.

Ήθελα να έλθω μετά από τη συνάντησή μου με τον Μπίτσιο, επειδή υπάρχουν μερικές εξελίξεις που, όπως πιστεύω, φέρνουν τα πράγματα λίγο πιο κοντά στις Τουρκικές απόψεις. Σε ό,τι αφορά στο ζήτημα της βοήθειας: είμαι στη διάθεσή σας, αν θέλετε να συζητήσουμε το ζήτημα. Γνωρίζω ότι το συζητήσατε ήδη με τους συναδέλφους μου [Χάρτμαν και Μακόμπερ] σήμερα το πρωί.

Διακοπή βοήθειας

Εσενμπέλ: Ναι. Τους είπα ότι αντιμετωπίζουμε έντονες πιέσεις για το ζήτημα της βοήθειας -όχι διαδηλώσεις ή τα συνηθισμένα, όμως θα πρέπει να συνειδητοποιήσετε πόσο δύσκολο είναι να αντιμετωπιστούν αυτές οι πιέσεις-, αλλά από τα κόμματα, τους διανοούμενους και τον στρατό. Τους λέμε ότι φαίνεται πως το Κογκρέσο των ΗΠΑ έχει καταλάβει το λάθος του. Όμως, θα πρέπει να συνειδητοποιήσετε ότι υπάρχει ένα όριο σε αυτά που μπορεί να κάνει η Κυβέρνηση. Πλησιάζει το τέλος της προθεσμίας.

Καθώς αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε εν μέσω μιας κυβερνητικής κρίσης, ίσως να έχουμε στη διάθεσή μας μερικές ακόμα ημέρες, αλλά πολύ σύντομα το ζήτημα θα επανέλθει. Σήμερα το πρωί, ο τύπος ασκούσε κριτική σε εμένα αντί σε εσάς.

Κίσινγκερ: Αν πρέπει να ασκηθεί κριτική σε κάποιον, είναι μια καλή λύση. [Γέλια]

Εσενμπέλ: Ο λαός θέλει να δράσουμε. Αυτό είναι το πρόβλημα με την ενέργεια του Κογκρέσου – πραγματικά,  δεν ενδιαφέρονται για τις Τουρκικές ευαισθησίες. Ασφαλώς κατέστρεψαν κάτι εδώ και δεν ενδιαφέρονται. Αυτό είναι το κρίσιμο σημείο – ότι μπορούσαν να το κάνουν αδιαφορώντας για τον λαό [της Τουρκίας]. Δεν είναι χρηματικό το ζήτημα.

Κίσινγκερ: Καταλαβαίνω.

Εσενμπέλ: Λένε: «Σημειώστε πρόοδο και επιστρέψτε σε εξήντα ημέρες». Αυτό είναι εντελώς λάθος.

Κίσινγκερ: Κύριε Υπουργέ των Εξωτερικών, δεν χρειάζεται να σας πω ποια είναι τα αισθήματά μου. Έχω πει δημοσίως ότι δίνουμε βοήθεια στην Τουρκία όχι επειδή κάνουμε χάρη στην Τουρκία, αλλά επειδή αυτό εξυπηρετεί τα αμοιβαία συμφέροντά μας. Το είπα στο αεροδρόμιο. Αντίθετα με τα μέλη του Κογκρέσου, δεν έχω ξεχάσει ότι η Τουρκία έστειλε στρατεύματα στην Κορέα, μια χώρα όπου η Τουρκία δεν έχει συμφέροντα, και ότι οι [Τούρκοι] αιχμάλωτοι -έχουμε κάνει μια μελέτη- ήταν οι μόνοι που δεν συνεργάστηκαν ποτέ με τους Κορεάτες, και [είναι γνωστό] ότι οι Βορειοκορεάτες είναι πολύ βάναυσοι., Όπως η βοήθεια προς την Τουρκία μας «έβαλε» στις παγκόσμιες υποθέσεις, η διακοπή της μπορεί να μας «βγάλει» από τις παγκόσμιες υποθέσεις. Δεν ήταν μια ενέργεια που στρεφόταν εναντίον της Τουρκίας – ήταν μια απόπειρα να καταστραφεί η εξωτερική πολιτική μας. Κατά τη γνώμη μου, αντικατοπτρίζει βαθιά ριζωμένες νοοτροπίες και δεν είναι αντι-Τουρκική.

Πιστεύω ότι μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα. Όμως, επειδή οι άνθρωποι που επιτίθενται στη βοήθεια προς την Τουρκία είναι οι ίδιοι που επιτίθενται στο σύνολο της εξωτερικής μας πολιτικής, θα είναι πιο δύσκολο. Αν γινόταν μια μυστική ψηφοφορία, θα μπορούσαμε να αντιστρέψουμε το αποτέλεσμα. Το πρόβλημα είναι πώς θα παραδεχτούν οι άνθρωποι αυτοί [τα μέλη του Κογκρέσου] ότι έκαναν λάθος στην πρώτη ψηφοφορία, πριν από έξι εβδομάδες. Για μερικούς από αυτούς, είναι πρόβλημα πολιτικού γοήτρου.

Ελπίζω ότι θα δείτε το ζήτημα σαν να έχει αρρωστήσει ένα παλιός φίλος σας και όχι σαν μια επίθεση εναντίον της Τουρκίας. Και ότι θα δείξετε υπομονή. Παραδόξως, στην Αμερική με κατηγορούν για αυτά που κάνετε – ότι με τις ενέργειές μου σας ενθαρρύνω.  Ότι αν δεν υπήρχα εγώ, θα είχατε κάνει αυτό που ζητούν. Όπως σας είπε ο Μπιλ Μακόμπερ, καταθέσαμε ένα νομοσχέδιο και ελπίζουμε ότι θα καταφέρουμε να το περάσουμε σε μια ή δυο εβδομάδες

Μακόμπερ: Στη Γερουσία.

Κίσινγκερ: Πιστεύω ότι, αν προσφέρουμε μια δικαιολογία για να αλλάξουν άποψη σε εκείνους που αισθάνονται ενοχές, το έργο μας θα αποδειχτεί πολύ εύκολο. Αν μπορέσουμε να το κάνουμε. Μόλις ολοκληρώσω τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις για τη Μέση Ανατολή, πιθανώς σε δυο εβδομάδες, θα φέρω τον Μπιλ πίσω [στις; ΗΠΑ] και θα ξεκινήσουμε μια μεγάλη προσπάθεια.

Κάναμε μια νομική ανάλυση, σύμφωνα με την οποία θα είναι εφικτό να αποκαταστήσουμε επιμέρους πράγματα πολύ εύκολα, αν ο Πρόεδρος και η ηγεσία [της Γερουσίας] συνεργαστούν.

Εσενμπέλ: Μια αποποίηση δικαιώματος.

Κίσινγκερ: Όχι, αρκεί η ειδική εξουσιοδότηση της MAP για ποσά μέχρι 50 εκατομμύρια δολάρια. Η δυσκολία είναι ότι, αν χρησιμοποιήσουμε την αποποίησης δικαιώματος, ίσως να μην καταργήσουν το νόμο. Και μπορούμε να την χρησιμοποιήσουμε μόνο για ένα χρόνο. Και ίσως του χρόνου να μην μπορέσουμε να αλλάξουμε το νόμο. Για αυτό τον λόγο, ο Πρόεδρος διστάζει να το κάνει. Ο μόνος τρόπος για να χρησιμοποιήσουμε την αποποίηση δικαιώματος. Ο μόνος τρόπος για να χρησιμοποιήσουμε την αποποίηση δικαιώματος είναι αν ο Πρόεδρος, με τη σιωπηρή έγκριση των ηγετών και του Ελληνικού λόμπι… ίσως το χρόνου το Ελληνικό λόμπι να δεχτεί αποποίηση δικαιώματος. Αν, όμως, δέχεστε τεράστιες πιέσεις, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την αποποίηση δικαιώματος. Ήθελα να σας εξηγήσω τις επιλογές που έχουμε.

Εσενμπέλ: Τις έχετε ήδη εξηγήσει. Είπατε ότι [η αποποίηση δικαιώματος] ίσως να είναι ο πιο εύκολος δρόμος και ότι ο νόμος θα παραμείνει εν ισχύ. Και ότι τα μέλη του Κογκρέσου διστάζουν να παραδεχτούν ότι η ενέργειά τους ήταν λανθασμένη και ότι θα πουν: «Πού είναι το πρόβλημα; Πήραν τα 50 εκατομμύρια δολάρια». Συμφωνούμε μαζί σας. Είμαστε εναντίον και δεν το θέλουμε.

Κίσινγκερ: Σας ευχαριστώ. Εκτιμώ τη στάση σας.

Εσενμπέλ: Η βοήθεια είναι μια μακροπρόθεσμη ανάγκη. Η βοήθεια αποτελεί ένα ουσιώδες στοιχείο της σχέσης μας. Θέλουμε να αποκατασταθεί. Δεν μας ενδιαφέρουν προγράμματα βοήθειας σαράντα, πενήντα ημερών – δεν θέλουμε αυτού του είδους τη σχέση.

Κίσινγκερ: Συμφωνώ μαζί σας.

Εσενμπέλ: Θέλουμε να ξέρουμε πού στεκόμαστε, ώστε ο λαός [της Τουρκίας] να ξέρει ότι μπορεί να εμπιστεύεται ως σύμμαχο τις Ηνωμένες Πολιτείες και να ΄διαγράψει κάθε αμφιβολία. Με αποποιήσεις δικαιώματος διάρκειας σαράντα ημερών, δεν μπορούμε να το κάνουμε.

Κίσινγκερ: Η αποποίηση δικαιώματος δεν θα διαρκεί σαράντα ημέρες, αλλά ένα έτος. Όμως, έχτε δίκαιο από ηθική άποψη. Πρέπει να αποκατασταθεί η χορήγηση βοήθειας. Γνωρίζω ότι ο Πρόεδρος θα προτιμούσε να  αποκατασταθεί η χορήγηση βοήθειας για πολλούς λόγους – πρώτον, για λόγους αρχής και, δεύτερον, επειδή δεν θέλει να εξαρτάται από τον κύριο Μπραδήμα, να αφήνει τον Μπραδήμα να λέει ότι τον βοήθησε και στη συνέχεια να επιστρέφει στην αρχική γραμμή του. Είναι έτοιμος να δηλώσει ότι υπήρξε πρόοδος, αν αποφασίσει να παρακάμψει το νόμο. Θέλει να αποκατασταθεί η χορήγηση βοήθεια για λόγους αρχής και είναι έτοιμος να καταβάλλει κάθε προσπάθεια.

Εσενμπέλ: Προσεγγίσαμε τους Ευρωπαίους και τον Λουνς, και υποτίθεται ότι θα μας στείλει μια απάντηση.

Κίσινγκερ: Εμείς προσεγγίσαμε τους Γερμανούς. Έχουν αρχίσει [να σας στέλνουν];

Γιαβουζάλπ: Όχι βαρύ στρατιωτικό εξοπλισμό, μόνο δευτερεύουσας σημασίας πολεμικό υλικό. Αυτό, όμως, δεν έχει καμία σχέση με τα ανταλλακτικά που χρειαζόμαστε.

Κίσινγκερ [απευθυνόμενος στον Χάρτμαν]: Αρτ, μπορείς να πας στη Βόννη και να δεις τον Γκένσερ και τον Λέμπερ; Και τον Χέιγκ.

Εσενμπέλ: Θα πρέπει να ενημερώστε τον Ετζεβίτ.

Κίσινγκερ: Ο Ετζεβίτ μας βοήθησε πάρα πολύ, Ο Αρτ θα δει τους Γερμανούς, όταν θα επιστρέφει [στις ΗΠΑ]. Θα δει, επίσης, και τον Χέιγκ προκειμένου να πάρετε ανταλλακτικά που υπάρχουν σε πλεόνασμα στις αποθήκες. Και ο [Πρέσβης Ντέιβιντ] Μπρους βοήθησε σημαντικά.

Εσενμπέλ: Οι Ευρωπαίοι πρέπει να βρουν τρόπους για να καλυφθούν οι επείγουσες ανάγκες μας. Η αεροπορία, για παράδειγμα, χρειάζεται ανταλλακτικά. Για τα υπόλοιπα υλικά που δεν υπάρχουν στις

ΕΓΓΡΑΦΟ – ΒΟΜΒΑ “ΕΒΓΑΛΕ” Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΙΓΝΑΤΙΟΥ: ΤΟ ΚΑΘΑΡΜΑ Ο ΚΙΣΙΝΓΚΕΡ ΕΚΑΝΕ ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΕΜΠΑΡΓΚΟ ΟΠΛΩΝ!

…ΕΜΠΑΡΓΚΟ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙ ΝΑ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΜΕ ΜΠΡΟΣΤΑΡΗ ΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΙΑΚΩΒΟ (που κάποιοι έμμισθοι ελληνόφωνοι ρουφιάνοι τον αποκαλούσαν “CIAκωβο.)

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟΝ

Τη Δευτέρα, 10 Μαρτίου του 1975, έγινε μία σημαντική και ταυτόχρονα μοιραία (γιά την Κύπρο) συνάντηση στο γραφείο του τότε υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, στην Αγκυρα. Ξεκίνησε στις 5:20 το απόγευμα και ολοκληρώθηκε στις 6:30. Πρωταγωνιστής στη συνάντηση εκείνη ήταν ο τότε υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Χένρι Κίσιγκερ,

ο οποίος είχε στο «μενού» δύο θέματα: το Κυπριακό και τη διακοπή της αμερικανικής βοήθειας προς την Τουρκία.

Ο Κίσιγκερ δεν κρύβεται καθόλου και συνομωτεί ανοικτά με τους Τούρκους συνομιλητές του εναντίον της Κύπρου για την επιβολή της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.

Η συνομιλία περιέχεται σε έγγραφο που αποχαρακτηρίστηκε από ομάδα ερευνητών, μέσω του Freedom of Information Act (FOIA) και ΔΕΝ περιλαμβάνεται στα επίσημα αρχεία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι όλα τα έγγραφα, που είναι προσβάσιμα για τους κοινούς ερευνητές, παρουσιάζουν μία θετική εικόνα των ΗΠΑ στην κρίση του 1974 και γίνεται προσπάθεια ωραιοποίησης του ρόλου του Κίσιγκερ. Τα έγγραφα που αποκτήθηκαν με άλλους (νόμιμους) τρόπους δείχνουν την πραγματική εικόνα.

Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αφιερώνει αρνητικά σχόλια στο σχετικό νόμο (FOIA) ως να προβλέπει ότι πολλά χρόνια μετά –το έγγραφο ευρέθη μετά από 35 έτη- θα αποκαλυφθεί ο αισχρός ρόλος του στο Κυπριακό από τις δυνατότητες που δίνει ο νόμος στους ερευνητές. Αναφέρει:

“Πριν από το Νόμο για την Ελευθερία στην Πληροφόρηση, συνήθιζα να λέω σε συνεδριάσεις ότι «την παρανομία την κάνουμε αμέσως. Η παραβίαση του συντάγματος παίρνει λίγο περισσότερο [γέλια]. Όμως, μετά το Νόμο για την Ελευθερία στη Πληροφόρηση, φοβάμαι να λέω παρόμοια πράγματα”.

Ακολουθεί η μετάφραση του αποχαρακτηρισμένου απόρρητου εγγράφου του Λευκού Οίκου, το οποίο η ομάδα των ερευνητών θεωρεί ως το τρίτο πιό σημαντικό στοιχείο –μετά το χάρτη και το έγγραφο Σόνενφελτ για την Αμμόχωστο- που αποκαλύπτει το ρόλο της Αμερικής στα τραγικά γεγονότα του μαύρου εκείνου Ιούλη:

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ (Memorandum of Conversation)

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ: (Από Τουρκία): Μελίχ Εσενμπέλ, Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Σουκρού Ελεκντάγκ, Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εξωτερικών,  Νετσέντ Τεζέλ, Γενικός Διευθυντής Πολιτικών Υποθέσεων, Ερτσουμέντ Γιαβουζάλπ, Γενικός Διευθυντής Αμοιβαίας Ασφάλειας,  Ετσμέλ Μπαρούτσου, Διευθυντής Κυπριακών και Ελληνικών Υποθέσεων. (Από ΗΠΑ): Δρ. Χένρι Κίσινγκερ, Υπουργός Εξωτερικών και Βοηθός του Προέδρου για τις Υποθέσεις Εθνικής Ασφάλειας, Πρέσβης Γουίλιαμ Μακόμπερ, Πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Τουρκία, Τζόζεφ Σίσκο, Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών για τις Πολιτικές Υποθέσεις, Άρθουρ Χάρτμαν, Υφυπουργός Εξωτερικών για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις, Πίτερ Γ. Ρόντμαν, του Εθνικού Συμβουλίου Ασφάλειας

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΚΑΙ ΩΡΑ:  Δευτέρα, 10 Μαρτίου 1975, 5:20 – 6:30 μ.μ.

ΤΟΠΟΣ: Γραφείο του Υπουργού Εξωτερικών, Άγκυρα, Τουρκία

ΘΕΜΑΤΑ: Διακοπή βοήθειας, Κύπρος

Εσενμπέλ: Εδώ ήταν κάποτε η αίθουσα συνεδριάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου. Τώρα, υπάρχει μια μεγαλύτερη στον κάτω όροφο. [Επιτρέπεται στους φωτογράφους να μπουν μέσα].             Στην Άγκυρα υπάρχουν έξι εφημερίδες.

Εσενμπέλ (συνεχίζει): Ναι. Λοιπόν, σας καλωσορίζω στην Άγκυρα, κύριε Υπουργέ. Σχεδιάζαμε εδώ και πολύ καιρό αυτή την επίσκεψη. Ελπίζαμε ότι θα καταφέρνατε να έλθετε. Είναι χρήσιμο να ανταλλάξουμε απόψεις, ώστε να γνωρίζουμε πού βρισκόμαστε σε αυτά τα δυο θέματα – το ζήτημα της στρατιωτικής βοήθειας και τη συνάντησή σας με τον Μπίτσιο.

Κίσινγκερ: Κύριε Υπουργέ των Εξωτερικών, θέλω να σας εκφράσω την εκτίμησή μου επειδή με δεχτήκατε, πρώτον, σε τόσο σύντομο διάστημα και, δεύτερον σε μια περίοδο που δεν είναι εύκολη για τις σχέσεις μας, καθώς το Κογκρέσο των ΗΠΑ προέβη σε μια ενέργεια η οποία είναι εντελώς λανθασμένη και με την οποία διαφωνούμε απόλυτα. Το εκτιμάω.

Ήθελα να έλθω μετά από τη συνάντησή μου με τον Μπίτσιο, επειδή υπάρχουν μερικές εξελίξεις που, όπως πιστεύω, φέρνουν τα πράγματα λίγο πιο κοντά στις Τουρκικές απόψεις. Σε ό,τι αφορά στο ζήτημα της βοήθειας: είμαι στη διάθεσή σας, αν θέλετε να συζητήσουμε το ζήτημα. Γνωρίζω ότι το συζητήσατε ήδη με τους συναδέλφους μου [Χάρτμαν και Μακόμπερ] σήμερα το πρωί.

Διακοπή βοήθειας

Εσενμπέλ: Ναι. Τους είπα ότι αντιμετωπίζουμε έντονες πιέσεις για το ζήτημα της βοήθειας -όχι διαδηλώσεις ή τα συνηθισμένα, όμως θα πρέπει να συνειδητοποιήσετε πόσο δύσκολο είναι να αντιμετωπιστούν αυτές οι πιέσεις-, αλλά από τα κόμματα, τους διανοούμενους και τον στρατό. Τους λέμε ότι φαίνεται πως το Κογκρέσο των ΗΠΑ έχει καταλάβει το λάθος του. Όμως, θα πρέπει να συνειδητοποιήσετε ότι υπάρχει ένα όριο σε αυτά που μπορεί να κάνει η Κυβέρνηση. Πλησιάζει το τέλος της προθεσμίας.

Καθώς αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε εν μέσω μιας κυβερνητικής κρίσης, ίσως να έχουμε στη διάθεσή μας μερικές ακόμα ημέρες, αλλά πολύ σύντομα το ζήτημα θα επανέλθει. Σήμερα το πρωί, ο τύπος ασκούσε κριτική σε εμένα αντί σε εσάς.

Κίσινγκερ: Αν πρέπει να ασκηθεί κριτική σε κάποιον, είναι μια καλή λύση. [Γέλια]

Εσενμπέλ: Ο λαός θέλει να δράσουμε. Αυτό είναι το πρόβλημα με την ενέργεια του Κογκρέσου – πραγματικά,  δεν ενδιαφέρονται για τις Τουρκικές ευαισθησίες. Ασφαλώς κατέστρεψαν κάτι εδώ και δεν ενδιαφέρονται. Αυτό είναι το κρίσιμο σημείο – ότι μπορούσαν να το κάνουν αδιαφορώντας για τον λαό [της Τουρκίας]. Δεν είναι χρηματικό το ζήτημα.

Κίσινγκερ: Καταλαβαίνω.

Εσενμπέλ: Λένε: «Σημειώστε πρόοδο και επιστρέψτε σε εξήντα ημέρες». Αυτό είναι εντελώς λάθος.

Κίσινγκερ: Κύριε Υπουργέ των Εξωτερικών, δεν χρειάζεται να σας πω ποια είναι τα αισθήματά μου. Έχω πει δημοσίως ότι δίνουμε βοήθεια στην Τουρκία όχι επειδή κάνουμε χάρη στην Τουρκία, αλλά επειδή αυτό εξυπηρετεί τα αμοιβαία συμφέροντά μας. Το είπα στο αεροδρόμιο. Αντίθετα με τα μέλη του Κογκρέσου, δεν έχω ξεχάσει ότι η Τουρκία έστειλε στρατεύματα στην Κορέα, μια χώρα όπου η Τουρκία δεν έχει συμφέροντα, και ότι οι [Τούρκοι] αιχμάλωτοι -έχουμε κάνει μια μελέτη- ήταν οι μόνοι που δεν συνεργάστηκαν ποτέ με τους Κορεάτες, και [είναι γνωστό] ότι οι Βορειοκορεάτες είναι πολύ βάναυσοι., Όπως η βοήθεια προς την Τουρκία μας «έβαλε» στις παγκόσμιες υποθέσεις, η διακοπή της μπορεί να μας «βγάλει» από τις παγκόσμιες υποθέσεις. Δεν ήταν μια ενέργεια που στρεφόταν εναντίον της Τουρκίας – ήταν μια απόπειρα να καταστραφεί η εξωτερική πολιτική μας. Κατά τη γνώμη μου, αντικατοπτρίζει βαθιά ριζωμένες νοοτροπίες και δεν είναι αντι-Τουρκική.

Πιστεύω ότι μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα. Όμως, επειδή οι άνθρωποι που επιτίθενται στη βοήθεια προς την Τουρκία είναι οι ίδιοι που επιτίθενται στο σύνολο της εξωτερικής μας πολιτικής, θα είναι πιο δύσκολο. Αν γινόταν μια μυστική ψηφοφορία, θα μπορούσαμε να αντιστρέψουμε το αποτέλεσμα. Το πρόβλημα είναι πώς θα παραδεχτούν οι άνθρωποι αυτοί [τα μέλη του Κογκρέσου] ότι έκαναν λάθος στην πρώτη ψηφοφορία, πριν από έξι εβδομάδες. Για μερικούς από αυτούς, είναι πρόβλημα πολιτικού γοήτρου.

Ελπίζω ότι θα δείτε το ζήτημα σαν να έχει αρρωστήσει ένα παλιός φίλος σας και όχι σαν μια επίθεση εναντίον της Τουρκίας. Και ότι θα δείξετε υπομονή. Παραδόξως, στην Αμερική με κατηγορούν για αυτά που κάνετε – ότι με τις ενέργειές μου σας ενθαρρύνω.  Ότι αν δεν υπήρχα εγώ, θα είχατε κάνει αυτό που ζητούν. Όπως σας είπε ο Μπιλ Μακόμπερ, καταθέσαμε ένα νομοσχέδιο και ελπίζουμε ότι θα καταφέρουμε να το περάσουμε σε μια ή δυο εβδομάδες

Μακόμπερ: Στη Γερουσία.

Κίσινγκερ: Πιστεύω ότι, αν προσφέρουμε μια δικαιολογία για να αλλάξουν άποψη σε εκείνους που αισθάνονται ενοχές, το έργο μας θα αποδειχτεί πολύ εύκολο. Αν μπορέσουμε να το κάνουμε. Μόλις ολοκληρώσω τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις για τη Μέση Ανατολή, πιθανώς σε δυο εβδομάδες, θα φέρω τον Μπιλ πίσω [στις; ΗΠΑ] και θα ξεκινήσουμε μια μεγάλη προσπάθεια.

Κάναμε μια νομική ανάλυση, σύμφωνα με την οποία θα είναι εφικτό να αποκαταστήσουμε επιμέρους πράγματα πολύ εύκολα, αν ο Πρόεδρος και η ηγεσία [της Γερουσίας] συνεργαστούν.

Εσενμπέλ: Μια αποποίηση δικαιώματος.

Κίσινγκερ: Όχι, αρκεί η ειδική εξουσιοδότηση της MAP για ποσά μέχρι 50 εκατομμύρια δολάρια. Η δυσκολία είναι ότι, αν χρησιμοποιήσουμε την αποποίησης δικαιώματος, ίσως να μην καταργήσουν το νόμο. Και μπορούμε να την χρησιμοποιήσουμε μόνο για ένα χρόνο. Και ίσως του χρόνου να μην μπορέσουμε να αλλάξουμε το νόμο. Για αυτό τον λόγο, ο Πρόεδρος διστάζει να το κάνει. Ο μόνος τρόπος για να χρησιμοποιήσουμε την αποποίηση δικαιώματος. Ο μόνος τρόπος για να χρησιμοποιήσουμε την αποποίηση δικαιώματος είναι αν ο Πρόεδρος, με τη σιωπηρή έγκριση των ηγετών και του Ελληνικού λόμπι… ίσως το χρόνου το Ελληνικό λόμπι να δεχτεί αποποίηση δικαιώματος. Αν, όμως, δέχεστε τεράστιες πιέσεις, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την αποποίηση δικαιώματος. Ήθελα να σας εξηγήσω τις επιλογές που έχουμε.

Εσενμπέλ: Τις έχετε ήδη εξηγήσει. Είπατε ότι [η αποποίηση δικαιώματος] ίσως να είναι ο πιο εύκολος δρόμος και ότι ο νόμος θα παραμείνει εν ισχύ. Και ότι τα μέλη του Κογκρέσου διστάζουν να παραδεχτούν ότι η ενέργειά τους ήταν λανθασμένη και ότι θα πουν: «Πού είναι το πρόβλημα; Πήραν τα 50 εκατομμύρια δολάρια». Συμφωνούμε μαζί σας. Είμαστε εναντίον και δεν το θέλουμε.

Κίσινγκερ: Σας ευχαριστώ. Εκτιμώ τη στάση σας.

Εσενμπέλ: Η βοήθεια είναι μια μακροπρόθεσμη ανάγκη. Η βοήθεια αποτελεί ένα ουσιώδες στοιχείο της σχέσης μας. Θέλουμε να αποκατασταθεί. Δεν μας ενδιαφέρουν προγράμματα βοήθειας σαράντα, πενήντα ημερών – δεν θέλουμε αυτού του είδους τη σχέση.

Κίσινγκερ: Συμφωνώ μαζί σας.

Εσενμπέλ: Θέλουμε να ξέρουμε πού στεκόμαστε, ώστε ο λαός [της Τουρκίας] να ξέρει ότι μπορεί να εμπιστεύεται ως σύμμαχο τις Ηνωμένες Πολιτείες και να ΄διαγράψει κάθε αμφιβολία. Με αποποιήσεις δικαιώματος διάρκειας σαράντα ημερών, δεν μπορούμε να το κάνουμε.

Κίσινγκερ: Η αποποίηση δικαιώματος δεν θα διαρκεί σαράντα ημέρες, αλλά ένα έτος. Όμως, έχτε δίκαιο από ηθική άποψη. Πρέπει να αποκατασταθεί η χορήγηση βοήθειας. Γνωρίζω ότι ο Πρόεδρος θα προτιμούσε να  αποκατασταθεί η χορήγηση βοήθειας για πολλούς λόγους – πρώτον, για λόγους αρχής και, δεύτερον, επειδή δεν θέλει να εξαρτάται από τον κύριο Μπραδήμα, να αφήνει τον Μπραδήμα να λέει ότι τον βοήθησε και στη συνέχεια να επιστρέφει στην αρχική γραμμή του. Είναι έτοιμος να δηλώσει ότι υπήρξε πρόοδος, αν αποφασίσει να παρακάμψει το νόμο. Θέλει να αποκατασταθεί η χορήγηση βοήθεια για λόγους αρχής και είναι έτοιμος να καταβάλλει κάθε προσπάθεια.

Εσενμπέλ: Προσεγγίσαμε τους Ευρωπαίους και τον Λουνς, και υποτίθεται ότι θα μας στείλει μια απάντηση.

Κίσινγκερ: Εμείς προσεγγίσαμε τους Γερμανούς. Έχουν αρχίσει [να σας στέλνουν];

Γιαβουζάλπ: Όχι βαρύ στρατιωτικό εξοπλισμό, μόνο δευτερεύουσας σημασίας πολεμικό υλικό. Αυτό, όμως, δεν έχει καμία σχέση με τα ανταλλακτικά που χρειαζόμαστε.

Κίσινγκερ [απευθυνόμενος στον Χάρτμαν]: Αρτ, μπορείς να πας στη Βόννη και να δεις τον Γκένσερ και τον Λέμπερ; Και τον Χέιγκ.

Εσενμπέλ: Θα πρέπει να ενημερώστε τον Ετζεβίτ.

Κίσινγκερ: Ο Ετζεβίτ μας βοήθησε πάρα πολύ, Ο Αρτ θα δει τους Γερμανούς, όταν θα επιστρέφει [στις ΗΠΑ]. Θα δει, επίσης, και τον Χέιγκ προκειμένου να πάρετε ανταλλακτικά που υπάρχουν σε πλεόνασμα στις αποθήκες. Και ο [Πρέσβης Ντέιβιντ] Μπρους βοήθησε σημαντικά.

Εσενμπέλ: Οι Ευρωπαίοι πρέπει να βρουν τρόπους για να καλυφθούν οι επείγουσες ανάγκες μας. Η αεροπορία, για παράδειγμα, χρειάζεται ανταλλακτικά. Για τα υπόλοιπα υλικά που δεν υπάρχουν στις αποθήκες, ίσως θα πρέπει να κάνετε μια συμφωνία με τους Ολλανδούς ή άλλους για να μας τα στείλουν.

Μακόμπερ: Αυτό είναι παράνομο,

Κίσινγκερ: Πριν από το Νόμο για την Ελευθερία στην Πληροφόρηση, συνήθιζα να λέω σε συνεδριάσεις ότι «την παρανομία την κάνουμε αμέσως. Η παραβίαση του συντάγματος παίρνει λίγο περισσότερο [γέλια]. Όμως, μετά το Νόμο για την Ελευθερία στη Πληροφόρηση, φοβάμαι να λέω παρόμοια πράγματα. Θα κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια.

Εσενμπέλ: Ο Πρέσβης σας μου είπε το αντίθετο. Στη Γερμανία λένε ότι καθυστέρησαν μια εβδομάδα να το κάνουν, ώστε να μην φανεί ότι έγινε αμέσως μετά από την επίσκεψή σας.

Κίσινγκερ: Απ’ όσο γνωρίζω, είναι εν ισχύ η αποστολή της βοήθειας Αυτό τουλάχιστον μας είπαν.

Γιαβουζάλπ: Λένε ότι έχει ληφθεί η πολιτική απόφαση, αλλά περιμένουν την κατάλληλη χρονική συγκυρία» για να τεθεί σε εφαρμογή η απολιτική απόφαση.

Κίσινγκερ [απευθυνόμενος στον Χάρτμαν]: Μίλα στον Γκένσερ και πες του ότι δίνω τεράστια σημασία σε αυτό το ζήτημα.

Εσενμπέλ: Η δυσκολία είναι ότι υπέγραψαν μια συμφωνία, αλλά δεν προσχωρούν στην εφαρμογή της – το κάνουν τμηματικά.

Κίσινγκερ: Θα στείλω τον Αρτ στη Βόννη. Αν υπάρξουν δυσκολίες, θα σκεφτώ το ενδεχόμενο να σταματήσω και εγώ στη Βόννη.

Γιαβουζάλπ: Θα ενημερώσουμε τον Πρέσβη μας.

Χάρτμαν: Στη Βόννη.

Γιαβουζάλπ: Στη Βόννη.

Κίσινγκερ: Θα πρέπει να το κάνουμε σιωπηρά, ώστε να μην βγει στα δελτία των ειδήσεων. [Ο Υπουργός Κίσινγκερ  συσκέπτεται με τον Πρέσβη Μακόμπερ]. Κάτι ακόμα για τη βοήθεια. Εξαιτίας της φύσης των πραγμάτων, θα χρειαστούμε κάποιο διάστημα. Θα χρειαστούμε δυο εβδομάδες για τη Γερουσία και, στη συνέχεια, κάποιο διάστημα ακόμα για να δούμε πώς θα ας αντιμετωπίσει ο Λευκός Οίκος.

Μακόμπερ: Καθώς θα υπάρξει μια διακοπή των εργασιών [της Γερουσίας], αν δεν το πετύχουμε σε δυο εβδομάδες, θα χρειαστεί να περιμένουμε ακόμα δυο μέχρι να ξαναρχίσουν οι συνεδριάσεις.

Κίσινγκερ: Δεν είναι εφικτό πριν από τον Απρίλη. Αν πετύχουμε στη Μέση Ανατολή, η επιρροή μου θα αυξηθεί έστω και αν το ένα ζήτημα δεν έχει καμία σχέση με το άλλο. Και να το ζήτημα της Κύπρου εξελιχθεί με τον τρόπο πού πρέπει, θα είναι ακόμα πιο εφικτό. Ίσως να καταργηθεί αυτόματα ο νόμος, αν υπάρξει μια διευθέτηση. Ίσως να δηλώσουμε ότι συντελέστηκε ουσιαστική πρόοδος και να προσπαθήσουμε να πείσουμε το Κογκρέσο ότι όντως υπήρξε ουσιαστική πρόοδος. Θα πρέπει να εξετάσουμε αυτό το ενδεχόμενο τον Απρίλιο.

[Οι δυο αντιπροσωπείες συσκέπτονται κατ’ ιδίαν]

Εσενμπέλ: Όπως μου υπενθύμισε ο Γενικός Γραμματέας, ο χρόνος πιέζει. Για μερικές ακόμα ημέρες η αντιπολίτευση δεν θα προσπαθεί να μας κλονίσει, αλλά θα αρχίσει να το κάνει όταν θα σχηματιστεί η Κυβέρνηση. Ο λαός πιστεύει ότι, σύμφωνα το Τρίτο Άρθρο της Συνθήκης του ΝΑΤΟ, οι σύμμαχοι θα πρέπει να βοηθούν ο ένας τον άλλο και να μην επιβάλλουν εμπάργκο ο ένας στον άλλο, κάτι που κάνει κανείς στους εχθρούς του. Οι ΗΠΑ προμηθεύουν με όπλα 100 χώρες και έχουν επιβάλλει εμπάργκο στην Τουρκία. Αν υπάρξει μεγάλη καθυστέρηση, ο λαός θα αρχίσουν να χάνει την υπομονή του.

Ελεκντάγκ: Ο λαός θεωρεί ότι είναι μια τιμωρία που επιβάλλεται στην Τουρκία επειδή δεν ακολουθεί την πολιτική γραμμή των Ηνωμένων Πολιτειών. Έτσι το βλέπει η κοινή γνώμη που προς το παρόν είναι λίγο επιεικής, αλλά θα υπάρξει ένα ξέσπασμα οργής όταν θα σχηματιστεί η Κυβέρνηση. Πώς είναι δυνατόν οι ΗΠΑ να κάνουν κάτι τέτοιο στην Τουρκία, που είναι ένας πιστός σύμμαχός τους; Οι διανοούμενοι θεωρούν ότι είναι ένας άγραφος νόμος του ΝΑΤΟ η επιβολή εμπάργκο στις πωλήσεις όπλων.

Κίσινγκερ: Συμφωνώ μαζί σας. Δεν είμαι εγώ το πρόβλημά σας. Εναντιώθηκα στο εμπάργκο πριν επιβληθεί και εξακολουθώ να εναντιώνομαι μέχρι σήμερα.       Υπάρχουν τρεις επιλογές: η πρώτη είναι η αποποίηση δικαιώματος, αλλά αυτό θα καταστήσει πιο δύσκολη την αλλαγή του νόμου. Αν οι πολιτικές πιέσεις που δέχεστε γίνουν πολύ μεγάλες, μπορείτε να μας ζητήσετε να το κάνουμε. Δεύτερον, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι συντελέστηκε ουσιαστική πρόοδος μέσα στο πλαίσιο του υφισταμένου νόμου. Αυτό είναι εφικτό, επειδή, παραδόξως, είναι οι Έλληνες που έχουν κάνει παραχωρήσεις και όχι οι Τούρκοι. Η τρίτη επιλογή είναι να αλλάξουμε το νόμο.

Αν η εσωτερική κατάσταση εδώ γίνει πολύ πολύπλοκη, μπορείτε να ενημερώσετε τον Μπιλ. Για να αλλάξει ο νόμος είναι απαραίτητο να μιλήσουμε με μέλη του Κογκρέσου, και θα χρειαστεί να το κάνουμε ο Μπιλ, ο Αρτ και εγώ. Υπάρχει, εξάλλου, το νομοθετικό καλαντάρι. Και δεν θέλουμε το αποτέλεσμα της ψηφοφορία να είναι αρνητικό. Υπάρχουν, λοιπόν, όλες αυτές οι πολυπλοκότητες. Αν η κατάσταση εδώ γίνει πολύ πολύπλοκη, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την αποποίηση δικαιώματος. Αν το κάνουμε, θα πρέπει να είναι για λιγότερα από 50 εκατομμύρια, ώστε να μην θεωρηθεί ότι με αυτό τον τρόπο υποκαθιστούμε την αλλαγή του νόμου. Θα πρέπει να περιοριστούμε στο πολεμικό υλικό που είναι σημαντικόαποθήκες, ίσως θα πρέπει να κάνετε μια συμφωνία με τους Ολλανδούς ή άλλους για να μας τα στείλουν.

Μακόμπερ: Αυτό είναι παράνομο,

Κίσινγκερ: Πριν από το Νόμο για την Ελευθερία στην Πληροφόρηση, συνήθιζα να λέω σε συνεδριάσεις ότι «την παρανομία την κάνουμε αμέσως. Η παραβίαση του συντάγματος παίρνει λίγο περισσότερο [γέλια]. Όμως, μετά το Νόμο για την Ελευθερία στη Πληροφόρηση, φοβάμαι να λέω παρόμοια πράγματα. Θα κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια.

Εσενμπέλ: Ο Πρέσβης σας μου είπε το αντίθετο. Στη Γερμανία λένε ότι καθυστέρησαν μια εβδομάδα να το κάνουν, ώστε να μην φανεί ότι έγινε αμέσως μετά από την επίσκεψή σας.

Κίσινγκερ: Απ’ όσο γνωρίζω, είναι εν ισχύ η αποστολή της βοήθειας Αυτό τουλάχιστον μας είπαν.

Γιαβουζάλπ: Λένε ότι έχει ληφθεί η πολιτική απόφαση, αλλά περιμένουν την κατάλληλη χρονική συγκυρία» για να τεθεί σε εφαρμογή η απολιτική απόφαση.

Κίσινγκερ [απευθυνόμενος στον Χάρτμαν]: Μίλα στον Γκένσερ και πες του ότι δίνω τεράστια σημασία σε αυτό το ζήτημα.

Εσενμπέλ: Η δυσκολία είναι ότι υπέγραψαν μια συμφωνία, αλλά δεν προσχωρούν στην εφαρμογή της – το κάνουν τμηματικά.

Κίσινγκερ: Θα στείλω τον Αρτ στη Βόννη. Αν υπάρξουν δυσκολίες, θα σκεφτώ το ενδεχόμενο να σταματήσω και εγώ στη Βόννη.

Γιαβουζάλπ: Θα ενημερώσουμε τον Πρέσβη μας.

Χάρτμαν: Στη Βόννη.

Γιαβουζάλπ: Στη Βόννη.

Κίσινγκερ: Θα πρέπει να το κάνουμε σιωπηρά, ώστε να μην βγει στα δελτία των ειδήσεων. [Ο Υπουργός Κίσινγκερ  συσκέπτεται με τον Πρέσβη Μακόμπερ]. Κάτι ακόμα για τη βοήθεια. Εξαιτίας της φύσης των πραγμάτων, θα χρειαστούμε κάποιο διάστημα. Θα χρειαστούμε δυο εβδομάδες για τη Γερουσία και, στη συνέχεια, κάποιο διάστημα ακόμα για να δούμε πώς θα ας αντιμετωπίσει ο Λευκός Οίκος.

Μακόμπερ: Καθώς θα υπάρξει μια διακοπή των εργασιών [της Γερουσίας], αν δεν το πετύχουμε σε δυο εβδομάδες, θα χρειαστεί να περιμένουμε ακόμα δυο μέχρι να ξαναρχίσουν οι συνεδριάσεις.

Κίσινγκερ: Δεν είναι εφικτό πριν από τον Απρίλη. Αν πετύχουμε στη Μέση Ανατολή, η επιρροή μου θα αυξηθεί έστω και αν το ένα ζήτημα δεν έχει καμία σχέση με το άλλο. Και να το ζήτημα της Κύπρου εξελιχθεί με τον τρόπο πού πρέπει, θα είναι ακόμα πιο εφικτό. Ίσως να καταργηθεί αυτόματα ο νόμος, αν υπάρξει μια διευθέτηση. Ίσως να δηλώσουμε ότι συντελέστηκε ουσιαστική πρόοδος και να προσπαθήσουμε να πείσουμε το Κογκρέσο ότι όντως υπήρξε ουσιαστική πρόοδος. Θα πρέπει να εξετάσουμε αυτό το ενδεχόμενο τον Απρίλιο.

[Οι δυο αντιπροσωπείες συσκέπτονται κατ’ ιδίαν]

Εσενμπέλ: Όπως μου υπενθύμισε ο Γενικός Γραμματέας, ο χρόνος πιέζει. Για μερικές ακόμα ημέρες η αντιπολίτευση δεν θα προσπαθεί να μας κλονίσει, αλλά θα αρχίσει να το κάνει όταν θα σχηματιστεί η Κυβέρνηση. Ο λαός πιστεύει ότι, σύμφωνα το Τρίτο Άρθρο της Συνθήκης του ΝΑΤΟ, οι σύμμαχοι θα πρέπει να βοηθούν ο ένας τον άλλο και να μην επιβάλλουν εμπάργκο ο ένας στον άλλο, κάτι που κάνει κανείς στους εχθρούς του. Οι ΗΠΑ προμηθεύουν με όπλα 100 χώρες και έχουν επιβάλλει εμπάργκο στην Τουρκία. Αν υπάρξει μεγάλη καθυστέρηση, ο λαός θα αρχίσουν να χάνει την υπομονή του.

Ελεκντάγκ: Ο λαός θεωρεί ότι είναι μια τιμωρία που επιβάλλεται στην Τουρκία επειδή δεν ακολουθεί την πολιτική γραμμή των Ηνωμένων Πολιτειών. Έτσι το βλέπει η κοινή γνώμη που προς το παρόν είναι λίγο επιεικής, αλλά θα υπάρξει ένα ξέσπασμα οργής όταν θα σχηματιστεί η Κυβέρνηση. Πώς είναι δυνατόν οι ΗΠΑ να κάνουν κάτι τέτοιο στην Τουρκία, που είναι ένας πιστός σύμμαχός τους; Οι διανοούμενοι θεωρούν ότι είναι ένας άγραφος νόμος του ΝΑΤΟ η επιβολή εμπάργκο στις πωλήσεις όπλων.

Κίσινγκερ: Συμφωνώ μαζί σας. Δεν είμαι εγώ το πρόβλημά σας. Εναντιώθηκα στο εμπάργκο πριν επιβληθεί και εξακολουθώ να εναντιώνομαι μέχρι σήμερα.       Υπάρχουν τρεις επιλογές: η πρώτη είναι η αποποίηση δικαιώματος, αλλά αυτό θα καταστήσει πιο δύσκολη την αλλαγή του νόμου. Αν οι πολιτικές πιέσεις που δέχεστε γίνουν πολύ μεγάλες, μπορείτε να μας ζητήσετε να το κάνουμε. Δεύτερον, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι συντελέστηκε ουσιαστική πρόοδος μέσα στο πλαίσιο του υφισταμένου νόμου. Αυτό είναι εφικτό, επειδή, παραδόξως, είναι οι Έλληνες που έχουν κάνει παραχωρήσεις και όχι οι Τούρκοι. Η τρίτη επιλογή είναι να αλλάξουμε το νόμο.

Αν η εσωτερική κατάσταση εδώ γίνει πολύ πολύπλοκη, μπορείτε να ενημερώσετε τον Μπιλ. Για να αλλάξει ο νόμος είναι απαραίτητο να μιλήσουμε με μέλη του Κογκρέσου, και θα χρειαστεί να το κάνουμε ο Μπιλ, ο Αρτ και εγώ. Υπάρχει, εξάλλου, το νομοθετικό καλαντάρι. Και δεν θέλουμε το αποτέλεσμα της ψηφοφορία να είναι αρνητικό. Υπάρχουν, λοιπόν, όλες αυτές οι πολυπλοκότητες. Αν η κατάσταση εδώ γίνει πολύ πολύπλοκη, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την αποποίηση δικαιώματος. Αν το κάνουμε, θα πρέπει να είναι για λιγότερα από 50 εκατομμύρια, ώστε να μην θεωρηθεί ότι με αυτό τον τρόπο υποκαθιστούμε την αλλαγή του νόμου. Θα πρέπει να περιοριστούμε στο πολεμικό υλικό που είναι σημαντικό

 

http://www.pentapostagma.gr/2013/08/ignatiou-kinsiger.html